Jacques Brinkman

‘Geloofwaardig leiderschap. Hoe behoud je het als je door een veranderde factor plotseling onder druk staat? Hoe herstel je het vertrouwen als daar een deuk in zit?. Zes factoren van geloofwaardig leiderschap. Leiderschap is veel meer dan individuele voortreffelijkheid’

De harde lessen van een hockey-coryfee:

Bezint eer ge begint

Twee keer Olympisch kampioen, een dubbele wereldtitel, de beste van Europa, drie maal de Champions Trophy en maar liefst 337 Interlands achter je naam kunnen zetten, niet zo gek dat een ‘can do-mentaliteit’ onlosmakelijk met de latere topcoach Jacques Brinkman is verbonden. Maar zoals een artiest zo populair is als zijn laatste hit, zo is een coach zo populair als zijn laatste wedstrijd. Roem is vergankelijk, in tegenstelling tot de opportunistische cultuur van een topclub. Nu weet Brinkman beter, maar daar ging een pijnlijke leerschool aan vooraf.

Over en uit

Toen de oud SCHC-speler in 2003 een aanbod kreeg om hoofdcoach te worden van zijn voormalige club, was de beslissing snel genomen. Zijn driejarig contract werd echter niet verlengd. Vervolgens kreeg zijn loopbaan een tumultueus, maar succesvol vervolg bij Laren Dames 1. In het seizoen 2009-2010 keerde SCHC terug op haar standpunt om niet met Brinkman verder te gaan. Op het moment dat de club de aansluiting met de top had verloren, drongen zowel het bestuur als de spelers aan op zijn komst.

Maar voor het plan om à la Louis van Gaal jong talent door te laten te stromen, ontbrak uiteindelijk het bestuurlijke geduld. Toen na een aantal verloren wedstrijden op rij, de club naar een lagere divisie dreigde af te glijden was het over en uit bij de hoofdklasser. Van ‘Hosanna naar Kruisigt Hem!’ is binnen de topsport maar een kleine stap.

Zelfkritiek

Wel zo overzichtelijk, het ligt dus allemaal aan de organisatie. Als de randvoorwaarden kloppen is de coach succesvol, zijn deze niet in orde, dan is het onbegonnen werk. Dat zou echter al te kort door de bocht zijn. De persoonlijkheid van de coach speelt ook mee, zeker in het geval van een oud topsporter. Als de jubelende kritieken langdurig hebben gedomineerd en de schijnwerpers letterlijk en figuurlijk overuren hebben gedraaid, is het niet altijd makkelijk om zelfkritiek uit te oefenen. De parallel met het bedrijfsleven dringt zich op, want zonder goede begeleiding kan de high potential van vandaag, de loser van morgen zijn. Dit proces van innerlijke bewustwording is een belangrijk onderdeel van Jacques’ verhaal.

Blijven leren

De voormalig coach en ondernemer heeft geleerd van het verleden. Natuurlijk heeft hij destijds te lichtzinnig zijn handtekening onder het laatste contract met SCHC gezet. Binnen het opportunistische klimaat van de topsport is geduld doorgaans ver te zoeken, laat staan als de club in degradatie-nood verkeert. Tegelijkertijd is de context bepalend voor in hoeverre een coach of manager zijn doelstellingen kan bereiken. Daarom is het zaak een evenwicht te vinden tussen aanpassing en persoonlijke geloofwaardigheid.

In die zin houdt Jacques de manager die ook morgen succesvol wil zijn een spiegel voor: kijk kritisch naar de organisatie, maar ook naar jezelf. Altijd blijven leren, ongeacht de resultaten uit het verleden. Want succes geeft vleugels, maar kan ook vleugellam maken.

Het kernwoord van Jacques Brinkman is: Focus. In het moderne leven van een coach en manager gaat het om Geloofwaardig leiderschap. Dagelijks lezen we in de kranten over voorbeelden dat het niet goed gaat met de coach of manager.

Onderzoek toont aan dat in Nederland relatief veel topmanagers voortijdig vertrekken. Focus: Niet het individuele criterium van ‘voortreffelijkheid’ maar het organisatiecriterium ‘passendheid’ wordt bepalend. Ook in de topsport zien we deze trend. Voorbeeld Hockey:

Geen leider kan zonder context. Zijn eigen persoonlijke ervaring is deze context en geeft aan hoe actueel en valide bovenstaande onderwerpen zijn in de praktijk. Niet alléén in de sport maar ook in het bedrijfsleven.